«Bornholm»: Το πλοίο που ταξίδεψε στο Εδιμβούργο των Επτά Θαλασσών

Στο τεύχος της 15ης Αυγούστου 1961, τα Ναυτικά Χρονικά παρουσίασαν στο αναγνωστικό τους κοινό το δανικό επιβατηγό πλοίο «Bornholm», με αφορμή την πρόσφατη ολοκλήρωση της κατασκευής του για λογαριασμό της δανικής εταιρείας BornholmerFærgen, που δραστηριοποιούνταν στον κλάδο της εγχώριας ακτοπλοΐας. Το νεότευκτο πλοίο είχε λάβει εξαιρετικά σχόλια από τον διεθνή Τύπο για την ποιότητα κατασκευής…

Στο τεύχος της 15ης Αυγούστου 1961, τα Ναυτικά Χρονικά παρουσίασαν στο αναγνωστικό τους κοινό το δανικό επιβατηγό πλοίο «Bornholm», με αφορμή την πρόσφατη ολοκλήρωση της κατασκευής του για λογαριασμό της δανικής εταιρείας BornholmerFærgen, που δραστηριοποιούνταν στον κλάδο της εγχώριας ακτοπλοΐας. Το νεότευκτο πλοίο είχε λάβει εξαιρετικά σχόλια από τον διεθνή Τύπο για την ποιότητα κατασκευής του. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, το «Bornholm» καθελκύστηκε στις αρχές Αυγούστου του 1961 από τις γιάρδες των δανικών ναυπηγείων Burmeister & Wain, τα οποία εκείνη την εποχή θεωρούνταν «ειδικά για την κατασκευήν επιβατηγών πλοίων».

Το εν λόγω πλοίο κατασκευάστηκε ούτως ώστε να εξυπηρετήσει την επιβατική κίνηση μεταξύ της νήσου Ronne στη Βαλτική και της Κοπεγχάγης, με το δρομολόγιο να διαρκεί λίγες μόνο ώρες. Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί ότι το «Bornholm» πήρε την ονομασία του από το ομώνυμο δανικό νησί, μεγαλύτερη πόλη του οποίου είναι το Ronne, ο σταθμός αφετηρίας δηλαδή του επιβατηγού πλοίου.

Σε ό,τι αφορά τα τεχνικά χαρακτηριστικά του, το νεότευκτο επιβατηγό πλοίο είχε μήκος μεταξύ των καθέτων 91 μ., πλάτος 16 μ. και βύθισμα 4,95 μ. Η υπηρεσιακή του ταχύτητα άγγιζε τα 17 μίλια την ώρα. Για την πρόωσή του, το σύστημα της οποίας ήταν εγκατεστημένο πρύμνηθεν, εξοπλίστηκε με μια οκτακύλινδρη μηχανή B & W, συνολικής δύναμης 4.600 ίππων, λειτουργώντας στις 170 στροφές το λεπτό. Επιπροσθέτως, για τη μεγαλύτερη άνεση κατά τον χειρισμό του, το πλοίο ήταν εφοδιασμένο με μια πρόσθετη ειδική έλικα τύπου Kamewa, «κινούμενη από ηλεκτρικό κινητήρα 300 ίππων και εντός σωλήνα εγκαρσίως εις το κύριον σώμα του σκάφους τοποθετημένην».

To «Bornholm» διέθετε δωμάτια 1-4 κλινών, για τη μεταφορά 333 επιβατών, ενώ ακόμα προσέφερε άνετους κοινόχρηστους χώρους για 593 επιπλέον επιβάτες. Την περίοδο δε του καλοκαιριού, η μέγιστη μεταφορική ικανότητα του πλοίου ανερχόταν σε 1.800 επιβάτες. Το γκαράζ μπορούσε να μεταφέρει έως και 78 αυτοκίνητα. Για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των ταξιδιωτών, το δανικό πλοίο διέθετε δύο εστιατόρια-καφετέριες.

Επιπλέον, όπως πληροφορούμαστε από τις σελίδες του περιοδικού, οι πλοιοκτήτες του «Bornholm» είχαν «μακράν εκατονταετή πείραν εις την ακτοπλοΐαν». Επομένως, είχαν τη δυνατότητα να αντιληφθούν την ανάγκη εκσυγχρονισμού του ακτοπλοϊκού στόλου της Δανίας, ελέω της παλαιότητας των σκαφών που εξυπηρετούσαν την αυξημένη κίνηση της επιβατικής γραμμής Ronne-Κοπεγχάγης. Ως απότοκο, οι πλοιοκτήτες απευθύνθηκαν στα ειδικά για την κατασκευή επιβατηγών πλοίων ναυπηγεία Burmeister & Wain ‒όπως προαναφέρθηκε‒, αναζητώντας και επιτυγχάνοντας τη μέγιστη δυνατή ποιότητα κατασκευής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αρθρογράφος των Ναυτικών Χρονικών της εποχής, μέσω του συγκεκριμένου αφιερώματος, πέραν της παρουσίασης του νέου αποκτήματος της δανικής επιβατηγού ναυτιλίας, επιθυμούσε να αναδείξει το «Bornholm» ως μια νεοναυπήγηση-παράδειγμα προς μίμηση για την ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα. Ειδικότερα, όσον αφορά την ελληνική ακτοπλοΐα, ο εν λόγω κλάδος αντιμετώπιζε σημαντικά ζητήματα εκείνη την περίοδο σχετικά με την ηλικία και την ποιότητα του στόλου. Γίνεται έτσι αντιληπτό ότι, πέραν της ενημέρωσης του αναγνωστικού κοινού, τα Ναυτικά Χρονικά, εντοπίζοντας τις διεθνείς τάσεις της ναυτιλίας, στόχευαν και στη βελτιστοποίηση του κλάδου μέσω των παρεμβάσεών τους.

Πέραν των ανωτέρω, όμως, το «Bornholm» συνδέεται και με μια συγκινητική και άγνωστη προς το ευρύ κοινό ιστορία, από το 1963, η οποία σχετίζεται με ένα απομονωμένο σύμπλεγμα ηφαιστειογενών νήσων του Ατλαντικού, με το όνομα Tristan da Cunha.

Η συστάδα αυτή νησιών αποτελεί Βρετανικό Υπερπόντιο Έδαφος και περιλαμβάνει τέσσερα νησιά, με μόλις το ένα να κατοικείται. Βρίσκεται στον νότιο Ατλαντικό Ωκεανό και το κοντινότερο ηπειρωτικό έδαφος είναι η Νότια Αφρική, στα 2.816 χλμ., ενώ θεωρείται το πιο απομακρυσμένο αρχιπέλαγος στον κόσμο. Τα νησιά ανακαλύφθηκαν το 1506 από τον Πορτογάλο Ilha de Tristão da Cunha, ο οποίος και έδωσε το όνομά του σε αυτά. Αποτέλεσαν κτήση του Ηνωμένου Βασιλείου από το 1816 και έπειτα, όταν εγκαταστάθηκε στρατιωτική φρουρά, η οποία και δημιούργησε τον πρώτο οργανωμένο οικισμό, και πρωτεύουσα, του νησιωτικού συμπλέγματος, που έλαβε το όνομα Εδιμβούργο των Επτά Θαλασσών.

Η ζωή στις νήσους Tristan da Cunha είναι ιδιαίτερα απαιτητική και η σύνδεση με τον υπόλοιπο κόσμο γίνεται μόνο μέσω θαλάσσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η θαλάσσια περιοχή γύρω από τα νησιά αυτά είναι ιδιαίτερα ενεργή ηφαιστειακά. Μάλιστα, μια ηφαιστειακή έκρηξη το 1961 ανάγκασε και τους 264 κατοίκους του νησιού να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να μεταφερθούν μέχρι το Ηνωμένο Βασίλειο για ασφάλεια.

Δύο χρόνια μετά, και καθώς το Εδιμβούργο των Επτά Θαλασσών επιβίωσε της ηφαιστειακής έκρηξης, υπήρξε μέριμνα για τους κατοίκους ώστε να επιστρέψουν στις οικίες τους, με το επιβατηγό «Bornholm» να αναλαμβάνει τη μεταφορά του σημαντικότερου μέρους των νησιωτών. Έτσι, στις 10 Νοεμβρίου του 1963, το δανικό πλοίο μετέφερε στο νησί του Ατλαντικού 196 κατοίκους του, οι οποίοι, δύο χρόνια νωρίτερα, είχαν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους λόγω της έκρηξης του ηφαιστείου που βρίσκεται εκεί, συνδεόμενο μια για πάντα με τη συλλογική μνήμη του τόπου.

Μέχρι και σήμερα, οι κάτοικοι των νήσων τιμούν το «Bornholm», κάνοντας ειδική μνεία σε αυτό στις αντίστοιχες εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα με τη συμπλήρωση κάθε δεκαετίας από την ιστορική επιστροφή στον τόπο τους. Μάλιστα, στις 10 Νοεμβρίου 2023 γιορτάστηκε με κάθε επισημότητα η 60ή επέτειος από την ημέρα της «παλιννόστησης» των κατοίκων του Tristan da Cunha. Το δανικό επιβατηγό έχει αποτυπωθεί, μάλιστα, σε αναμνηστικά γραμματόσημα της Tristan da Cunha.

Το «Bornholm», αρχής γενομένης από το παρθενικό του ταξίδι, τον Ιούνιο του 1961, μέχρι και το 1978, θα εξυπηρετούσε με επιτυχία την επιβατική κίνηση του ομώνυμου νησιού προς την πρωτεύουσα της Δανίας. Το ίδιο έτος αντικαταστάθηκε από έναν νέο τύπο επιβατηγού πλοίου και ως αποτέλεσμα πουλήθηκε σε μια εταιρεία κινεζικών συμφερόντων. Έκτοτε, συνέχισε να πλέει στην ευρύτερη περιοχή της Σαγκάης, μέχρι και το έτος διάλυσής του, το 2001.

Μπορείτε να διαβάσετε το αφιέρωμα των Ναυτικών Χρονικών στο «Bornholm» εδώ.