Εντείνεται ο ανταγωνισμός στα Ναυπηγεία και ποιοι ερίζουν για τα λιμάνια του Λαυρίου και της Ελευσίνας
Σε μια περίοδο κατά την οποία οι θαλάσσιες οδοί μετατρέπονται σε πεδία γεωπολιτικής αντιπαράθεσης, τα ελληνικά ναυπηγεία και τα λιμάνια αποκτούν σημαντικό ρόλο.
Η Ανατολική Μεσόγειος, η Ερυθρά Θάλασσα και η Μαύρη Θάλασσα συγκροτούν ένα ενιαίο τόξο αστάθειας, το οποίο επηρεάζει άμεσα τις εμπορικές ροές, την ενεργειακή ασφάλεια και τη στρατιωτική κινητικότητα της Δύσης.
Στον πυρήνα αυτών των εξελίξεων βρίσκεται η Ελλάδα, όπου συγκρούονται οι στρατηγικές επιλογές και τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Κίνας.
Οι επιθέσεις σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα και η αποσταθεροποίηση της Μαύρης Θάλασσας έχουν ήδη αλλάξει τα ναυτιλιακά δρομολόγια. Τα ταξίδια των πλοίων επιμηκύνονται, τα πλοία καταπονούνται περισσότερο και η ανάγκη για συντήρηση και επισκευές αυξάνεται.
Σε αυτό το ρευστό διεθνές περιβάλλον, τα λιμάνια και τα ναυπηγεία δεν είναι πλέον ουδέτερα σημεία, αλλά στρατηγικοί κρίκοι της θαλάσσιας αλυσίδας ασφάλειας.
Η Ελλάδα, ως κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, προσφέρει, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, πλεονέκτημα στο συμμαχικό έλεγχο κρίσιμων υποδομών.
Το σημαντικότερο είναι ότι η Ελλάδα μετατρέπεται σταδιακά σε ενεργειακό κόμβο. Τερματικοί σταθμοί LNG, υποθαλάσσια καλώδια, μελλοντικά offshore αιολικά πάρκα και νέοι διάδρομοι θαλάσσιας μεταφοράς ενέργειας δημιουργούν αυξημένες ανάγκες για εξειδικευμένα πλοία και τεχνική υποστήριξη. Τα ναυπηγεία δεν καλούνται πλέον μόνο να επισκευάζουν πλοία, αλλά να υποστηρίζουν κρίσιμες ενεργειακές υποδομές.
Ταυτόχρονα, τα λιμάνια εντάσσονται σε αυτές τις γεωστρατηγικές επιλογές με καθοριστικό ρόλο στον έλεγχο των θαλάσσιων μεταφορών.
Μέσα σε αυτές τις παγκόσμιες διεργασίες, οι εξελίξεις σε λιμάνια όπως το Λαύριο, η Ελευσίνα, η Καβάλα, η Αλεξανδρούπολη, η Θεσσαλονίκη και ο Πειραιάς, δεν είναι απλές επενδυτικές ιστορίες.
Το ποιος θα ελέγξει αυτά τα λιμάνια θα καθορίσει και για το πως θα εξελιχθούν οι κόμβοι κρουαζιέρας, logistics, ενέργειας και ναυπηγοεπισκευής και, τελικά, σε ποιο μελλοντικό γεωπολιτικό στρατηγικό σχεδιασμό θα ενταχθούν.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ιδιωτικοποιήσεις δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται αποκλειστικά με όρους οικονομικού τιμήματος, αλλά και με όρους στρατηγικής γεωπολιτικής κατεύθυνσης
Σε αυτή τη φάση, έχουμε δύο λιμάνια, στα οποία επικεντρώνεται το ενδιαφέρον. Στο λιμάνι του Λαυρίου, που είναι σε εξέλιξη ο σχετικός διαγωνισμός και στο λιμάνι της Ελευσίνας ( Βλύχα).
Την προηγούμενη εβδομάδα, διέρρευσε από το Υπερταμείο ότι μέσα στο πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους 2026, θα δημοσιοποιήσει την προκήρυξη για τον λιμένα της Ελευσίνας.
Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση, ύστερα από συνάντηση με Αμερικανούς αξιωματούχους, ανακοίνωσε σχέδιο για ανάπτυξη νέου λιμανιού στην Ελευσίνα με υποστήριξη από επενδυτικά κεφάλαια των ΗΠΑ, ως ανταγωνιστικό hub προς το λιμάνι του Πειραιά.
Η ανάπτυξη του λιμένα της Ελευσίνας, συνδέεται άμεσα και με τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν το Ναυπηγείο Ελευσίνας.
Υπενθυμίζεται ότι με τροπολογία, που ενσωματώθηκε σε σχετικό νόμο, τον Νοέμβριο του 2025, επιτρέπει στην εταιρεία ΟΝΕΧ, που διαχειρίζεται το ναυπηγείο Ελευσίνας να δρα πέρα από ναυπηγικές εργασίες και δύναται να αναλάβει εμπορικές, λιμενικές, logistics, ενεργειακές και έως και αμυντικές χρήσεις στον χώρο των Ναυπηγείων και λιμανιού Ελευσίνας.
Το σχέδιο προβλέπει ότι το νέο λιμάνι θα κατασκευαστεί σε έκταση 800 στρεμμάτων, ενώ θα υπάρχει σύνδεση με το εμπορευματικό και logistic hub του Θριάσιου Εμπορευματικού Κέντρου, με σιδηροδρομικές και οδικές συνδέσεις, ώστε να δημιουργηθεί ένας «φορέας μεταφοράς και logistics» Δυτικής Αττικής.
Η εκτιμώμενη επένδυση για το συνολικό έργο για το λιμάνι, τα ναυπηγεία και τα logistics προσεγγίζει 1 δισ. ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών και αναλυτών.
Σύμφωνα με δηλώσεις των υπουργών Ναυτιλίας και Ανάπτυξης, η ρύθμιση αφορά προς το παρόν, μόνο τα ναυπηγεία της Ελευσίνας και όχι το λιμάνι.
Η παραχώρηση του λιμένα Ελευσίνας, όπως επισημαίνουν διάφοροι οικονομικοί και νομικοί παράγοντες, για να είναι νόμιμη και να μην έχει νομικά κενά, απαιτεί δημοσιοποίηση των διατάξεων του διαγωνισμού, περιβαλλοντικές μελέτες, μελέτες χωροταξίας και δημόσιες διαβουλεύσεις.
Για το λιμάνι της Ελευσίνας, οι τελευταίες πληροφορίες δείχνουν ότι η κυβέρνηση και το Υπερταμείο και Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής εξετάζουν τη χρήση μοντέλου υπο-παραχώρησης δραστηριοτήτων στο λιμάνι, ειδικά στην παραλιακή ζώνη Βλύχα, ένα τμήμα των εμπορικών εγκαταστάσεων.
Το πρότυπο που εξετάζεται είναι παρόμοιο με αυτό που εφαρμόστηκε στο λιμάνι της Καβάλας (Φίλιππος Β’), όπου μετά από διεθνή διαγωνισμό παραχωρήθηκε τμήμα του λιμανιού σε ιδιώτη με δεσμεύσεις επενδύσεων και ανάπτυξης έργων.
Η αξιοποίηση του λιμένα Ελευσίνας, βρίσκεται σε φάση σχεδιασμού και διαπραγμάτευσης του τύπου παραχώρησης με πιθανό διεθνή διαγωνισμό.
Το Λαύριο
Το Ταμείο Αξιοποίησης Δημόσιας Περιουσίας έχει προχωρήσει τη διαδικασία για την πώληση ή παραχώρηση πλειοψηφικού πακέτου (50%+1 μετοχή) του Οργανισμού Λιμένος Λαυρίου. Αυτή η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη και περιλαμβάνει:
Διεθνή διαγωνισμό για την εκχώρηση σε ιδιώτες επενδυτές, με εκδήλωση ενδιαφέροντος από επενδυτικά σχήματα που έχουν φτάσει σε τελικό στάδιο αξιολόγησης.
Ο λιμένας θεωρείται στρατηγικός λόγω της θέσης του κοντά στην Αθήνα και κρίσιμων τουριστικών/επιβατικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων και των δυνατοτήτων ανάπτυξης ως προορισμός για κρουαζιέρα.
Το έργο βρίσκεται στην τελική ευθεία της επιλογής επενδυτή, αλλά δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί η τελική σύμβαση παραχώρησης.
Για το λιμάνι του Λαυρίου, στο πλαίσιο του διαγωνισμού αξιοποίησης και πώλησης πλειοψηφικού μετοχικού πακέτου (50 %+1) του Οργανισμού Λιμένος Λαυρίου Α.Ε. από το Υπερταμείο, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον και προχωρούν ή έχουν προκριθεί διάφορα επενδυτικά σχήματα και εταιρείες ως πιθανοί μελλοντικοί επενδυτές.
1. GEK TERNA S.A.
2. INTERKAT S.A.
3. Consortium JET PLAN SHIPPING – AKTOR CONCESSIONS
4. Consortium GPH CRUISE PORT FINANCE – Promarine S.A.
5. Consortium OLYMPIC MARINE – MSC CRUISES Israel Shipyards Industries Ltd
Το Θριάσιο Εμπορευματικό Κέντρο
Στο Θριάσιο Πεδίο είναι σε εξέλιξη ένα από τα μεγαλύτερα επενδυτικά έργα υποδομής στη χώρα, το Εμπορευματικό Κέντρο Θριασίου (Θριάσιο Ι), με στόχο να μετατραπεί σε έναν κομβικό κόμβο logistics για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια.
Η ανάπτυξη του συνδέονται κυρίως με την ανάπτυξη του λιμένα της Ελευσίνας και των ναυπηγείων της Ελευσίνας.
Βέβαια, σε αυτό το project δεν αφήνει αδιάφορο και το λιμάνι του Πειραιά που ελέγχεται από την κινεζική εταιρεία Cosco.
Η επένδυση θα προσεγγίσει τα 300 εκατομμύρια ευρώ. Φορέας υλοποίησης είναι η κοινοπραξία ΘΕΚ Α.Ε. (Θριάσιο Εμπορευματικό Κέντρο και της Goldair Cargo.
Η λειτουργία του Κέντρου αναμένεται να ξεκινήσει γύρω στο 2029, με ορίζοντα κατασκευής τετραετίας. Το έργο έχει αναλάβει η ΤΕΚΑΛ.
Θα κατασκευαστούν υπερσύγχρονοι αποθηκευτικοί χώροι συνολικής επιφάνειας περίπου 265.000 τ.μ. σε μια έκταση 588 στρεμμάτων.
Το κέντρο θα περιλαμβάνει: Σταθμό διαλογής συρμών. Τερματικό σταθμό εμπορευματοκιβωτίων (container terminal). Τελωνείο και σύγχρονες αποθήκες. Το Θριάσιο θα λειτουργήσει ως κόμβος πολλαπλών μεταφορών:
Σιδηροδρομική Σύνδεση: Άμεση σύνδεση με το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο, προωθώντας τη μεταφορά φορτίων από τους δρόμους στους σιδηροδρόμους.
Θαλάσσια Σύνδεση: Στρατηγική σύνδεση με το Λιμάνι του Πειραιά και το Λιμάνι της Ελευσίνας, δημιουργώντας μια δεύτερη, εναλλακτική εμπορική πύλη εισόδου στη χώρα.
Το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία ενός ενεργειακά αποδοτικού και περιβαλλοντικά βιώσιμου κέντρου Green Logistics, με παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας και διαχείριση απορριμμάτων/υδάτων.
Η περιοχή της Δυτικής Αττικής (Ασπρόπυργος, Θριάσιο Πεδίο) έχει ήδη μετατραπεί σε κέντρο για τα logistics real estate, προσελκύοντας μεγάλους επενδυτές και εταιρείες, οι οποίες αναπτύσσουν επιπλέον μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους στην ευρύτερη περιοχή.
Η συνολική ανάπτυξη του Θριασίου αναμένεται να δημιουργήσει 3.000 έως 5.000 νέες θέσεις εργασίας.
Τα Ναυπηγεία
Οι οικονομικοί παράγοντες που ασχολούνται με την διαχείριση των Ναυπηγείων υποστηρίζουν σταθερά, ότι η βιωσιμότητα των ελληνικών ναυπηγείων, σε αυτή τη φάση της αναδιοργάνωσης τους, συνδέονται με τις προμήθειες του Πολεμικού Ναυτικού.
Μέσα σε αυτή τη λογική, εντάσσεται και η πρόσφατη διαμαρτυρία του Πάνου Ξενοκώστα, για την απόρριψη των προτάσεων του για την ένταξη του Ναυπηγείου Ελευσίνας, στον μηχανισμό του ευρωπαϊκού προγράμματος SAFE, ύψους 3 δισ. ευρώ.
Για αυτό το θέμα, η Ένωση Ελληνικών Ναυπηγείων κατήγγειλε τον αποκλεισμό της πρότασης του ομίλου ONEX από τη λίστα των προγραμμάτων που η Ελλάδα προωθεί προς χρηματοδότηση μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού SAFE.
Η ΕΕΝ υποστήριξε σοβαρή απόκλιση από τις προβλεπόμενες διαδικασίες και ζητά εξηγήσεις για την απουσία μιας πλήρως τεκμηριωμένης εγχώριας πρότασης από τον κατάλογο των υποβληθέντων έργων.
Επισήμανε επίσης, ότι δεν υπήρξε καμία επίσημη ενημέρωση, ούτε προς την Ένωση ούτε προς την ONEX, γεγονός που χαρακτηρίζει «θεσμική απόκλιση». Όπως επισημαίνει η ΕΕΝ, κανείς από τη ΓΔΑΕΕ ή το Πολεμικό Ναυτικό δεν επικοινώνησε για διευκρινίσεις ή συμπληρωματικά στοιχεία, ούτε για να αιτιολογήσει τη μη συμπερίληψη της πρότασης.
Επισημαίνεται ότι η πρόταση της ONEX αφορούσε τρεις κατηγορίες πλοίων που καλύπτουν υπαρκτές και δημόσια διατυπωμένες ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού: Ταχεία Περιπολικά Κρούσης (ΤΠΚ), modular πλοία από OPV έως κορβέτες πολλαπλών αποστολών, καθώς και κανονιοφόρους. Τα σχέδια αυτά είναι απολύτως συμβατά με την Εθνική Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική, αλλά και με τη στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης για ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής παραγωγής.
H ναυπήγηση δύο κορβετών ενδεικτικής αξίας 1 δισ. ευρώ, με 70% εγχώρια συμμετοχή, σημαίνει ότι 700 εκατ. ευρώ θα παράγονταν από ελληνικές εταιρείες, με αντίκτυπο στο ΑΕΠ που θα έφτανε τα 5 δισ. ευρώ και δημιουργία τουλάχιστον 500 άμεσων και 3.000 έμμεσων θέσεων εργασίας.
Να επισημάνουμε ότι τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά δεν κατέθεσαν σχετική πρόταση για το SAFE, αλλά, όπως έχουν δηλώσει στο παρελθόν, ενδιαφέρονται για την σταθερή τους συνεργασία με το Πολεμικό Ναυτικό.
Ποια είναι τα ανταγωνιστικά ναυπηγεία
Μετά την επανεκκίνηση των Ναυπηγείων Σύρου, Ελευσίνας και Σκαραμαγκά, διαπιστώνεται αύξηση των εργασιών στον τομέα των ναυπηγοεπισκευών στην Ελλάδα, αλλά ταυτόχρονα εντοπίζονται έντονα στοιχεία ανταγωνισμού για τα μερίδια της αγοράς.
Στο σκληρό παιχνίδι του ανταγωνισμού συμμετέχουν και τα ναυπηγεία Σπανόπουλου και Κόρου, αλλά και τα μικρότερα ναυπηγεία στο Πέραμα και στο Κερατσίνι.
Ο όμιλος Σπανόπουλου – Spanopoulos Group, των Μιχάλη και Ιγνάτιου Σπανόπουλου είναι οικογενειακή ναυτιλιακή και ναυπηγική επιχείρηση με δραστηριότητες σε ναυπηγεία επιβατηγών και εμπορικών πλοίων και ναυπηγεία σκαφών αναψυχής, που λειτουργεί από δεκαετίες στην ευρύτερη περιοχή Πειραιά/Σαλαμίνας.
Το Ναυπηγείο Σαλαμίνας — Αμπελάκια στην Κάτω Πούντα, του Γιώργου Κόρου, είναι μια πλήρως εξοπλισμένη μονάδα 100.000 m². Διαθέτει ζώνες ανέλκυσης και καθέλκυσης, επισκευής και κατασκευής πλοίων, μπορεί να φιλοξενεί πολλά είδη εμπορικών πλοίων. Το Ναυπηγείο Σαλαμίνας, έχει καταφέρει να κατασκευάζει τμήματα των φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού, για λογαριασμό του Γαλλικού ομίλου που έχει αναλάβει την ναυπήγηση τους.
Τα Ναυπηγεία στο Πέραμα, ειδικεύονται κυρίως στα αλιευτικά και σε σκάφη yachting και mega-yachts). Οι εγκαταστάσεις για σκάφη αναψυχής καταλαμβάνει έκταση περίπου 17.000 m² για ναυπήγηση και επισκευή θαλαμηγών (mega-yachts) 25–65 μ. και συνοδευτικούς χώρους (γραφεία, συνεργεία, υπηρεσίες πληρωμάτων). Επισκευές και μετασκευές (repairs & conversions), ανέλκυση και καθέλκυση, παραμονή (dry-berth), βαφές και αντισκωριακές εργασίες, πλήρεις refit υπηρεσίες για mega-yachts και εμπορικά πλοία.
Τα Ναυπηγεία Ελευσίνας είναι ιστορικό ναυπηγείο στον Σαρωνικό κόλπο, με εγκαταστάσεις για ναυπήγηση, επισκευές και μετασκευές πλοίων και τα τελευταία χρόνια μπαίνουν ξανά σε δραστηριότητα μετά από επενδύσεις και συμφωνίες με ιδιωτικούς επενδυτές
Η κύρια επένδυση και διαχείριση των ναυπηγείων έγινε από τον όμιλο ONEX Shipyards & Technologies, του Πάνου Ξενοκώστα, ο οποίος έχει αναλάβει την ανασυγκρότηση και εμπορική επανεκκίνηση των εγκαταστάσεων..
Τα ναυπηγεία διαθέτουν εκτεταμένες εγκαταστάσεις στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη της Ελευσίνας: χερσαίες πλατείες, docks, slipways και λοιπές υποδομές που επιτρέπουν ναυπηγήσεις, επισκευές μεγάλων εμπορικών και στρατιωτικών πλοίων. Η επανεκκίνηση σηματοδοτεί ότι πλέον μπορούν να αναλάβουν και νέες ναυπηγήσεις, όχι μόνο επισκευές.
Η ONEX αξιοποιεί επίσης την Ελευσίνα για να την εντάξει σε σχέδια μεγαλύτερων λιμενικών / ενεργειακών και εμπορικών υποδομών στην περιοχή.
Η επανεκκίνηση των ναυπηγείων Ελευσίνας έχει και γεωστρατηγική διάσταση (συνεργασίες με ευρωπαϊκούς ναυπηγικούς ομίλους και εταίρους) και θεωρείται σημαντική για την εγχώρια βιομηχανία, την απασχόληση και την εφοδιαστική/ενεργειακή πλατφόρμα της Ελλάδας.
Τα ιστορικά Ναυπηγεία Νεωρίου στην Ερμούπολη της Σύρου (ιδρυμένα το 1861) λειτουργούν σήμερα ως ONEX Neorion Shipyards υπό τον όμιλο ONEX του Πάνου Ξενοκώστα και έχουν επανεκκινηθεί και ανανεωθεί τα τελευταία χρόνια.
Οι εγκαταστάσεις εκτείνονται σε περίπου 61.000 m² με καλυμμένους χώρους κατασκευής ~26.000 m² και συνολικό μήκος προβλητών περίπου 1.800 m.
Τα ναυπηγεία πέρασαν περίοδο κρίσης και επαναλειτούργησαν μετά από εξαγορά και διάσωση από την ONEX, ενώ από το 2019 έχουν αναβαθμιστεί και εξυπηρέτησαν εκατοντάδες πλοία έκτοτε.
Τον Οκτώβριο 2025 η ONEX ανακοίνωσε δεύτερη φάση επενδυτικού προγράμματος 14 εκατ. ευρώ για τα επόμενα 5 χρόνια με αναβάθμιση floating docks, επανεκκίνηση syncrolift, εκσυγχρονισμό γερανών κ.ά., με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας του ναυπηγείου.
Τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, του Γιώργου Προκοπίου, έχουν μακρά ιστορία, ιδρύθηκαν στις δεκαετίες του 1950–60, συνδεδεμένα με το όνομα του Σταύρου Νιάρχου και πέρασαν από φάσεις κρατικής διαχείρισης και ιδιωτικοποιήσεων.
Τα ναυπηγεία έχουν επανέλθει σε έντονη δραστηριότητα επισκευών (ship repair) και refit, και συμμετέχουν πλέον ενεργά σε αμυντικές και ναυπηγικές εκθέσεις. Σε αυτή τη φάση επισκευάζουν ένα υποβρύχιο του Πολεμικού Ναυτικού.
Υλοποιούνται επενδύσεις για αναβάθμιση δεξαμενών (π.χ. δεξαμενή Νο4) ώστε το ναυπηγείο να μπορεί να εξυπηρετεί μεγάλα και ειδικά πλοία (π.χ. LNG carriers), ενδυναμώνοντας τη δυνατότητα να αναλάβει σύγχρονα projects.
Τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά εντάσσονται σε πρωτοβουλίες «πράσινης» πιστοποίησης και προγραμμάτων όπως το Green Award.
Η επανεκκίνηση του Σκαραμαγκά θεωρείται κομβική για την αναζωογόνηση της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας.
Επικεντρώνονται σε επισκευές μεγάλων πλοίων, ναυπήγηση/μετασκευές για την άμυνα (συνεργασίες με διεθνείς ομίλους), και υποδομές για πλοία νέων καυσίμων (π.χ. LNG). Η αναβάθμιση δεξαμενών και εξοπλισμού είναι κεντρική.
Διαβάστε επίσης:
O Γιάννης Μώραλης στο Χριστουγεννιάτικο bazaar του Χατζηκυριάκειου Ιδρύματος Παιδικής Προστασία
Η Μιλένα Π. Παππά ηγείται της στροφής – Στα κοντέινερ της Oceanbulk Maritime με 2+2 νεότευκτα
Content Original Link:
" target="_blank">
